امروزه با توجه به جوان بودن جمعیت ایران می توان گفت بیشتر اعضای یک خانواده شاغل هستند . در مورد زوج های جوان تا قبل از تولد فرزند ، کل خانواده مشغول به کار در بیرون از منزل هستند . روزانه تعداد زیادی از افراد جامعه را در بیرون از خانه افراد شاغل تشکیل می دهند و با توجه به ساعت کاری حداقل یک وعده ی اصلی غذا را در بیرون از منزل سرو می کنند . در کنار این وعده غذایی ، برای تامین انرژی در محیط کار و افزایش بازدهی ممکن است نیاز به یک تا دو میان وعده هم باشد . آنچه که باعث شده ما در این مقاله به موضوع تغذیه در محل کار بپردازیم زیاد شدن عادات بد غذایی و هم چنین بروز بیماری های قلبی و عروقی ، دیابت ، فشارخون و ... در جامعه و به طبع در افراد شاغل است ، چرا که تناسبی بین کالری دریافتی و میزان انرژی لازم برای کار وجود دارد و در طی طولانی مدت این موضوع می تواند دردسر ساز باشد .
با کنترل میزان کالری دریافتی از تجمع آن به صورت چربی در بدن به خصوص در قسمت شکم و پهلو جلوگیری کنید . اگر شما کارمند هستید و مدام پشت میز نشسته اید و جنب و جوشی ندارید ممکن است عملکرد دستگاه گوارشی شما دچار اختلال شود و عمل هضم غذا و دفع آن به راحتی انجام نشود . از این رو باید از مواد غذایی استفاده کنید که باعث فعالیت بهتر این سیستم مهم در بدن شود
افزایش وزن و چاق شدن یکی از معضلات رو به رشد در جامعه است . یکی از راه های کنترل کردن این مساله توجه به تغذیه درست و پرهیز از عادات بد غذایی است . نکته ای که باید به آن توجه شود . نوع فعالیت شما در محیط کارتان است . چنانچه فعالیت شما بدنی نیست و تحرک زیادی ندارید ، سوخت و ساز بدن شما پایین است و به قطع نیاز به کالری کمتری دارید .
اصول تغذیه درست در محل کار
کاهش مصرف قند ها و کربوهیدرات های ساده
قندها و کربوهیدرات های ساده سریعا قند خون را افزایش می دهند و در بدن به سرعت هضم می شوند به همین دلیل مدت طولانی در بدن باقی نخواهند ماند و قند خون مجدد افت خواهد کرد . عوارض ناشی از افت قند خون ، خستگی ، خواب آلودگی ، گرسنگی و کاهش بازدهی است . از این رو بهتر است مصرف آن ها در محل کار کم باشد . میوه جات و مواد غذایی زیر در این دسته بندی قرار دارند .
کیک ، کلوچه و بیسکوئیت ،ژله ، بستنی ، پیتزا ، ماکارونی ، نان سفید ( لواش ) ، آب میوه ، مربا ، عسل ، شکلات و شربت
کاهش مصرف قند ها و کربوهیدرات های ساده
مصرف مداوم قند و کربوهیدرات ساده باعث افزایش وزن می شود ، چاقی هم که معضلات خود را دارد . پس بهتر است در مصرف این دسته از مواد غذایی زیاده روی نشود . در واقع این توصیه به معنای حذف این مواد غذایی نیست چرا که مصرف به موقع آن ها مفید هم خواهد بود . بلکه فقط پیشنهاد می شود تعادل و توازن را در مصرف مواد غذایی حتما لحاظ بنمایید .
کاهش مصرف مواد غذایی استرس زا
جالب است بدانید که برخی از مواد غذایی باعث ترشح هورمون استرس در بدن می شود و مصرف آن ها در شرایط اضطراب و پریشانی باعث تشدید این حالت می شود . چنانچه محیط کاری شما پر تنش است و فضایی پر از استرس را در اطراف خود دارید توصیه می شود در محل کار از مصرف این مواد غذایی بپرهیزید و یا مصرف آن ها را به حداقل برسانید . به موارد زیر توجه نمایید :
بستنی : باعث افزایش هورمون استرس کورتیزول می شود . جالب است علت این موضوع را بدانید . زمانی که شما یک ماده غذایی حاوی قند و کربوهیدرات ساده مانند بستنی را مصرف می کنید به دلیل هضم سریع و افت ناگهانی قند خون ، درک مغز از این وضعیت ، یک تهدید برای بدن است به همین دلیل با ترشح کورتیزول باعث تحریک بخش گرسنگی مغز و ایجاد استرس در بدن می شود .
قهوه :مصرف قهوه باعث کاهش جذب مواد مغذی و ویتامین هایی مانند ویتامین D و ویتامین های B شود . این ویتامین ها متعادل کننده روحیات خلقی هستند . مصرف بی رویه قهوه باعث نوسانات خلقی می شود .
مواد غذایی شور ، کنسروی و سس ها :مصرف زیاد غذاهای شور و پر سدیم باعث افزایش استرس و هم چنین افزایش فشار خون می شود . در چنین شرایطی سرعت هضم کربوهیدراتها زیاد می شود و ترشح هورمن استرس تشدید می شود .
عادات بد غذا خوردن :
نکته ای که لازم بذکر است بی توجهی به برخی از عادات غذایی است که باعث افزایش اضطراب می شود . اگر رفتارهای غذایی زیر را دارید برای کاهش استرس بهتر است آن ها را ترک کنید :
1- تند تند غذا خوردن
2-نجویدن لقمه ها ( هضم اصلی غذا باید در دهان و جویدن غذا اتفاق بیفتد . از این رو هر لقمه غذا را حداقل 15 الی 20 بار بجوئید . در غیر این صورت بار اصلی وسختی آن به معده واگذار می شود و باعث آسیب به سیستم گوارشی می شود )
3- زیاد خوردن غذا ( زیاده روی در مصرف غذا ، همزمان خوردن چند نوع غذا )
4- مصرف زیاد آب و مایعات با غذا ( ترک عادت مصرف نوشابه و دوغ همراه با غذا )
خوب است بدانید مصرف مواد غذایی مانند ماهی ، تخم مرغ ، غلات ( برنج ، ذرت ، جو ، گندم ، ارزن )، کرفس ، هویج ، پیاز ، سیر باعث کاهش استرس می شود .
کاهش مصرف مواد غذایی چرب
استفاده از مواد غذایی چرب ، سنگین و دیر هضم باعث خواب آلودگی و کاهش کارایی می شود . بازدهی و هوشیاری شما در محل کار مهم است به خصوص اگر کارمند شیفت شب هستید و کار شما نیازمند دقت و توجه است توصیه می شود از مصرف این مواد غذایی بپرهیزید و سعی کنید وعده اصلی غذا را بعد از ظهر سرو کنید .
تغذیه مناسب در محل کار :
1- چنانچه غذای محل کار خود را در منزل تهیه می کنید و یا از رستوران محل کار تهیه می کنید بهتر است غذاهای کم چرب ، بخار پز و آب پز و کبابی را جایگزین غذاهای سرخ شده کنید .
2- برای پخت غذاها از گوشت سفید مانند مرغ و ماهی استفاده کنید و مصرف گوشت قرمز را کاهش دهید . در ضمن بهتر است قبل از استفاده از گوشت قرمز ، چربی های آن را جدا کنید .
3- نان جو و نان سنگک را جایگزین نان سفید مانند نان لواش و نان باگت کنید .
4-مصرف آب را در محل کار افزایش دهید . به جای نوشیدنی های گاز دار و شیرین از دوغ های کم نمک و بدون گاز استفاده کنید .
5- مصرف حبوبات و غلات را در محل کار خود افزایش دهید چرا که باعث بهبود عملکرد سیستم گوارشی و مانع از جذب چربی و مواد قندی در بدن می شود . مثلا مصرف عدسی و خوراک لوبیا همراه با نان سبوس دار یک منبع غذایی خوب و سرشار از فیبر و پروتئین است
6- مغزها یک میان وعده خوب محسوب می شوند . این مواد غذایی حاوی مقادیر زیادی از پروتئین ، منیزیم ، فیبر و کلسیم هستند . بادام نمونه یک مغز مفید و مغذی می باشد .
7- از سیب ، زرد آلو ، هلو ، کیوی ، پرتقال ، گلابی ، گیلاس ، موز و یا سایر میوه های هر فصل ، به عنوان یک میان وعده ی مناسب استفاده کنید . این میوه ها دارای قند طبیعی و آنتی آکسیدان هستند که برای تقویت سیستم ایمنی بدن مفید است .
8-تخم مرغ آب پز که منبع عالی برای پروتئین است باعث برطرف شدن گرسنگی و ثابت ماندن قند خون در بدن می شود .
9-بهتر است میان وعده های خود را با پرهیز از مواد قندی و کربوهیدرات های ساده و جایگزینی صیفی جاتی مانند گوجه فرنگی ، خیار ، هویج ، کاهو ، کرفس و یا لقمه های نان ، پنیر و سبزی پر کنید .
10- در صورتی که شرایط کاری و محیط کاری شما به گونه ای است که می توانید غذای خود را در جای دیگری بخورید حتما این کار را بکنید و از خوردن غذا در پشت میز خود بپر هیزید . این کار مانع از تمرکز شما بر روی غذا و هم چنین مقدار غذا می شود و از طرف دیگر موضوع بهداشت و سلامتی است چرا که میزهای کار محل مناسبی برای رشد باکتری ها هستند و بهتر است غذا را بر روی آن ها سرو نکنید .